Manyetik Alan Konu Anlatımı

Manyetik alan denildiğinde akla ilk gelen mıknatıstır. Manyetik alanı vektörel bir büyüklük olarak tarif edebiliriz. Manyetik alanda hareket eden bir elektrik yükü vardır ve bu elektrik yüküne etki eden Lorentz kuvvetine manyetik alan denir. Üzerinde yaşadığımız Dünya'nın kendine has manyetik alanı vardır ve bu manyetik alanı kendi üretir. Manyetik alan büyük B harfi ile gösterilir. Manyetik alanın ölçülmesinde Lorentz kuvveti kullanılır.

Yapılan araştırmalar sonucu maddelerin özellikleri manyetik alana tepki göstererek bir etkileşimin olduğunu ortaya koyar. Ortaya çıkan bu tepki sonucunda maddeler 3 grupta toplanabildiğini gösterdi.

Bir mıknatıs da aynı kutuplar birbirini iterler, zıt olan kutuplar ise birbirini çekerler.

İtme kuvveti ve çekme kuvveti mıknatıslar arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı iken çekme kuvvetleri kutup şiddeti ile doğru orantılıdır.

Mıknatısı ortadan iki eşit parçaya ayırdığımızda bölünen parçalar yeniden kutuplaşırlar. Asla tek kutuplu mıknatıs elde edilemez.

Mıknatısın etkili olduğu alana manyetik alan denir. Bunun varlığını tespit etmek gayet kolaydır. Mıknatısın etrafına demir tozu döktüğümüz zaman bu tozlar yoğun olarak kutupların etrafında çizgiler oluşturur; bu alana manyetik alan, manyetik kuvvet çizgileri veya alan çizgileri denir. Manyetik alan çizgileri N kutbundan S kutbuna doğru kabul edilir. Pusula bu alanın içine konduğunda pusula manyetik alana doğru uzanır.

Kuvvet çizgileri daima biri birini iter. Zıt yönde bulunan kuvvet çizgileri birbirini zayıflatır, aynı istikametteki çizgiler birbirini kuvvetlendirirler. Manyetik kuvvet çizgileri her maddeden geçer.

Manyetik alan, Dünya'nın sıvı dış çekirdeğindeki yoğunluk değişimleri sonucu oluşur. Bu yoğunluk hareketlerinin Dünya'nın oluşumundan bu yana olduğu düşünülmektedir. Yeryüzü çekirdeğinin içi katı, dış kısmı ise sıvı demir termal hareketler ile manyetik alanlarını oluştururlar.

Dönen manyetik alan, manyetik alanının belirli bir açısal hızla sürekli değiştiği durumdur. Bu, alternatif akım motorunun çalışma prensibidir.

Elektrik akımlarının manyetik etkisinden faydalanmanın çok faydası olmasına rağmen, zararları da oldukça fazladır. Manyetik alanın yaydığı dalgalara elektromanyetik dalga denir. Bu dalgalar canlılar üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu zararların başında insan bağışıklık sisteminin zayıflayıp kanser türü hastalıklara yakalanması gelir. Bunların başında, canlı metabolizmasını bozarak halsizlik ve birtakım hastalıklara sebebiyet verir. Ölçüm cihazlarını etkileyerek yanlış ölçümlere neden olur. Sonuç olarak manyetik alanın insanlığa faydası olduğu kadar zararları da mevcuttur; bu nedenle zararlarından akıl ve bilim ışığında korunma sağlanır.