Manyetik Alan Konu Anlatımı, Manyetik alan denildiği zaman akla ilk gelen mıknatıstır. Manyetik alanı vektörel bir büyüklük olarak tarif edebiliriz. Manyetik alanda hareket eden bir elektrik yükü vardır ve bu elektrik yüküne etki eden lorentz kuvvetine manyetik alan denir. Üzerinde yaşadığımız dünyanın kendine has manyetik alanı vardır ve bu manyetik alanı kendi üretir.
Manyetik alan büyük B harfi ile gösterilir. Manyetik alanın ölçülmesinde lorentz kuvveti kullanılır.
Yapılan araştırmalar sonucu maddelerin özellikleri manyetik alana tepki göstererek bir etkileşimin olduğunu ortaya koyar. Ortaya çıkan bu tepki sonucunda maddeler 3 grupta toplanabildiğini gösterdi.
- Diyamanyetik maddeler, genellikle kabukları olmayan ve elektronları tek sayıda olan maddelerde görülür. Altın ve gümüş gibi
- Paramanyetik maddeler, diyamanyetik maddelerin tersi gibidir çift sayıda elektronlara sahip olan hava, alüminyum, silisyum gibi maddeler de görülür.
- Ferromanyetik maddeler, mıknatıstan en fazla etkilenen maddelerdir örneğin demir, nikel ve kobalt bu guruba dahil edilebilir.
Bir mıknatıs da aynı kutuplar birbirini iterler zıt olan kutuplar ise birbirini çekerler.
İtme kuvveti ve çekme kuvveti mıknatıslar arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı iken çekme kuvvetleri kutup şiddeti ile doğru orantılıdır.
Mıknatısı ortadan iki eşit parçaya ayırdığımızda bölünen parçalar yeniden kutuplaşırlar.
Asla tek kutuplu mıknatıs elde edilemez.
Manyetik Alan, mıknatısın etkili olduğu alana manyetik alan denir. Bunun varlığını tespit etmek gayet kolaydır. Mıknatısın etrafına demir tozu döktüğümüz zaman bu tozlar yoğun olarak kutupların etrafında çizgiler oluşturur, bu alana manyetik alan, manyetik kuvvet çizgileri veya alan çizgileri diye tanımlayabiliriz. Manyetik alan çizgileri N kutbundan S kutbuna doğru kabul edilir. Pusula bu alanın içine konduğunda pusula manyetik alana doğru uzanır.
Manyetik Kuvvet Çizgilerinin Özellikleri Nelerdir?
Kuvvet çizgileri daima biri birini iter. Zıt yönde bulunan kuvvet çizgileri birbirini zayıflatır, aynı istikametteki çizgiler birbirini kuvvetlendirirler. Manyetik kuvvet çizgileri her maddeden geçer.
Yerin Manyetik Alanı
Manyetik alan dünyanın sıvı dış çekirdeğindeki yoğunluk değişimleri oluşur. Bu yoğunluk hareketlerinin dünyanın oluşumundan bu yana olduğu düşünülmektedir. Yeryüzü çekirdeğinin içi katı, dış kısmı ise sıvı demir termal hareketler ile manyetik alanlarını oluştururlar.
Dönen Manyetik Alan; manyetik alanının belirli bir açısal hızla sürekli değiştiği durumdur. Bu da alternatif akım motorunun çalışma prensibidir.
İletken Etrafında Oluşan Manyetik Alanın ve Zararlı Olduğu Ortamlar
Elektrik akımlarının manyetik etkisinden faylanmanın çok faydası olmasına rağmen, zararları da oldukça fazladır. Manyetik alanın yaydığı dalgalara elektromanyetik dalga denir. Bu dalgalar canlılar üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu zararların başında insan bağışıklık sisteminin zayıflayıp kanser türü hastalıklara yakalanmasıdır. Bunların başında, canlı metabolizmasını bozarak halsizlik ve birtakım hastalıklara sebebiyet verir. Ölçüm cihazlarını etkileyerek yanlış ölçümlere neden olur. Sonuç olarak manyetik alanın insanlığa faydası olduğu kadar zararları da mevcuttur, bu nedenle zararlarından akıl ve bilim ışığında korunma sağlanır.
