İsim Tamlamaları Konu Anlatımı
İsim Tamlamaları Konu Anlatımı, Birbiriyle ilgisi olan, biri diğerini sahiplik yönünden tamamlayan ve en az iki isimden oluşan kelime grubuna isim tamlamaları denilmektedir. Örnek, sadece düğme dersek tam anlamıyla tarif etmiş olmayız. Ama ceketin düğmesi dersek biraz daha anlaşılır olmaktadır. İsim tamlamalarında bir tamlayan bir de tamlanan vardır.
Sınıfın kapısı derken, sınıfın tamlayan kapısı ise tamlanandır denilir.
İsim tamlaması ekleri
Tamlayan ekleri; -in, ın, un, ün, nin, nın, nun, nün.
Tamlanan ekleri; ı, i, u, ü, sı, si, su, sü.
İsim Tamlamaları 4 çeşittir. Bunlar; - Belirtili İsim Tamlamaları konu anlatımı hem tamlayan hem de tamlanan tamlama eklerini almıştır. Belirtili isim tamlaması konusuna örnek olarak, taşın üstü derken ki taşın tamlayan üstü tamlanandır. Belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına birden fazla sözcük girebilir. Mesela, kitabın yırtık sayfası burada yırtık tamlananı niteleyen bir sıfat girmiştir. Belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. Mesela sevgisi her şeye değer annemin. Burada tamlayan ile tamlanan yer değiştirmiştir. Tamlayan veya tamlanan kullanılmamış olabilir. Cümledeki anlamından çıkarabiliriz. Mesela, kimsesi olmadığı için bakım evine alındı (Kadının kimsesi).
- Belirtisiz İsim Tamlamaları konu anlatımı, sadece tamlananın ek aldığı durumdur.
Belirtisiz isim tamlaması konusuna; Gül bahçesi, aşk acısı, deniz suyu bu tip tamlamalara örnektir. Bu tip tamlamalarda mekân ve yer adları mevcuttur. İstanbul Boğazı, Dolmabahçe Sarayı, Kızılay Meydanı gibi. Bazı birleşik kelimeler bu tip tamlamalara örnek olarak verilebilir. Yüzbaşı, aşçıbaşı, keçiboynuzu gibi.
- Takısız İsim Tamlamaları konu anlatımı hem tamlayan hem de tamlanan ek almaz. Bu tip tamlamalara Takısız İsim Tamlamaları denilmektedir. Takısız isim tamlaması konu anlatımına örnek olarak; Demir parmaklık. Tamlayan tamlananın neyden yapıldığını belirtir. Yün çorap, taş duvar, lastik top gibi. Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtir. Taş kalıp, çelik irade, tilki adam örneği verilebilir.
- Zincirleme İsim Tamlamaları konu anlatımı, en az 3 ismin tamlama kurallarına göre bir varlık ya da kavramı karşılar hale gelmesidir. Belirtili, belirtisiz ve takısız isim tamlamalarını bilmek zincirleme isim tamlamalarını çözme konusunda çok yardımcı olacaktır. Mesela, saatinin kordonunun rengi. Bu örnekte belirtili isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşmuştur. Başka bir örnek, resim yarışmasının sonucu belirtisiz isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşmuştur. Deri montun kokusu derken, takısız isim tamlaması kullanılarak zincirleme isim tamlaması oluşmuştur.
23.01.2024 03:26:38
İsim Tamlamaları Konu Anlatımı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
