Edat Konu Anlatımı
Edat konu anlatımı, tek başına anlamı ifade etmeyen ancak cümle içerisinde kullanıldığı zaman anlam kazanan, ayrıca sözcükler arasında anlam ilişkisi oluşturan sözcüklerdir. Edat konu anlatımı çerçevesinde edatlar, genellikle bağlaç ile karıştırılmaktadır. Ancak edat bağlaçların aksine cümlenin içerisinde bulunan unsurları birbirine bağlar, onların arasında anlam ilişkileri kurmasına yardımcı olur.
Ancak, gibi, ile, değil, kadar, diye, üzere, sade, tek, yalnız, bir ekleri edat konu anlatımı içerisinde yer alan sözcüklerdir. Bunları aşağıdaki yazımızda detaylı olarak anlatmaya çalışacağız.
Edat konu anlatımı edat çeşitleri- İle edatı: Edat konu anlatımında kullanıldığı cümlenin içerisinde zaman, beraberlik, araç, gereç anlamları katar. Mardin'e trenle gittiler (Araç), uçağın gürültüsüyle irkildi (Neden), babamla birlikte kuşlar da geldi (Zaman)
- İçin edatı: Kullanıldığı cümlelerde neden, görelik, karşılık, amaç katmaktadır. Maça gittiği için dersine çalışmadı (Neden)
- Kadar edatı: Cümle içerisinde eşitlik, yaklaşık, ölçü, benzerlik ve karşılaştırma anlamı katar. Ay kadar güzelsin. (Benzerlik), bende en az onun kadar başarılıyım. (Eşitlik, benzerlik), bir kilo kadar domates aldı. (Ölçü)
- Gibi edatı: Kullanıldığı cümlede benzerlik, tahmin, olasılık anlamı katmaktadır. Babam, melek gibi insandı. (Benzerlik), birazdan fırtına kopacakmış gibi. (Tahmin, olasılık)
- Sanki edatı: Edat konu anlatımı içerisinde gibi edatına benzemektedir.
Kullanıldığı cümlede tahmin, benzerlik ve inanmama anlamı katmaktadır. Ağrı, sanki bir sema çadırıydı (Benzerlik), arkadaşım sanki seni çok dinler de! (İnanmama)
- Göre edatı: Cümlede kullanıldığı zaman kanaat, uygunluk, karşılaştırma anlamı katar. Kendi kafama göre bir arkadaş bulamadım. (Uygunluk), bugünkü hali döne göre daha iyidir. (Karşılaştırma)
- Doğru edatı: Edat konu anlatımı içerisinde doğru edatı cümleye yön, zaman anlamı katmaktadır. Akşama doğru maçlar oynanacak. (Zaman), bizimkiler parka doğru gittiler. (Yön)
- Üzere edatı: Kullandığı cümlede şart, amaç, zaman, tarz anlamı katmaktadır. Araba kalkmak üzereydi. (Zaman), sabah getirmek üzere arabayı alabilirsin. (Şartıyla), eve çıkmak üzere sahneye çıktı. (Amaç)
Edat konu anlatımı edatların özellikleri nelerdir?- Kelimeler arasındaki farklı anlam ilişkisi kurduğundan edatlara yardımcı kelimeler adı verilir. Örneğin; Aslan gibi saldırdı (Benzerlik), araba kullanmak için gitti (Amaç) gibi cümleleri ifade etmektedir.
- Edatlar tek genellikle tek başlarına kullanmazlar. Ancak değişik kelimelerle birleştiği zaman zarf ya da sıfat görevli cümleler oluştururlar. Örneğin: Dev gibi insan ufacık şeyden yok olup gitti (Sıfat görevli), ben de senin kadar çalışsan (Zamir)
- Edat konu anlatımı kapsamında edatlar cümleden çıkarıldığı zaman, cümlenin anlamında birtakım eksiklikler, bozulma ve daralma meydana gelir. Örneğin: Güneş gibi başı semalara erdi. "gibi" edatı çıkarılınca, güneş başı göklere erdi. Şeklinde olmaktadır.
21.01.2024 08:02:06
Edat Konu Anlatımı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|