{ "title": "9 Sınıf Biyoloji Konu Anlatımı", "image": "https://www.konuanlatimlari.gen.tr/images/9-Sinif-Biyoloji-Konu-Anlatimi-39288.png", "date": "19.01.2024 06:16:08", "author": "Hilal turan", "article": [ { "article": "9. Sınıf biyoloji konu anlatımı konuları içerisinde pasif taşıma, aktif taşıma, koloniler, canlıların sınıflandırılması, bakteriler, hormonlar gibi konular yer alır. 9. Sınıf biyoloji konu anlatımı konuları içerisinde en önemli olan konular organeller, taşıma çeşitleri ve hücrenin yapısıdır.

Hücre zarı farklılaşması ile oluşan yapılar

Kamçı; hareket amaçlı kullanılır, kalıcıdır. Sil; hareketi sağlar, kalıcıdır. Yalancı ayak; besleme hareket ya da savunma amaçlı oluşturulan geçici uzantılardır.

Pinositik cep; besin alınımı amaçlı oluşturulan geçici girintilerdir.

Villus (Tümür); besin emilimi amaçlı oluşturulan kalıcı ve parmak şeklindeki uzantılardır.

Mezozom; aerobik bakterilerde bulunan ve oksijenli solunum yapan bakterilerde görülür. Mezozom üzerinde solunum enzimleri bulunur. Mitokondrinin görevini yapar.

Pasif taşıma

Zardan geçebilen maddelerin ATP harcanmadan hücre zarındaki porlar veya fosfolipit tabakasından doğrudan geçmesidir. Geçiş maddenin çok olduğu ortamdan az olduğu ortama doğru gerçekleşir. Madde geçişi hücre içi ve dışı madde yoğunluğu eşitleninceye kadar devam eder. Bir hücre bulunduğu ortam ile osmotik denge halinde ise pasif taşıma yapamaz. Pasif taşıma için yoğunluk farkı şarttır.

Pasif taşıma çeşitleri

Difüzyon: Herhangi bir bileşiğe ait moleküllerin, mevcut ortama yayılma eğilimidir. ATP harcanmaz. Geçiş osmotik denge sağlanınca sonlanır. Hücre zarındaki enzimler görev almaz. Yoğunluk farkı arttıkça difüzyon hızı artar. Yüzey genişliği arttıkça difüzyon hızı artar. Kinetik enerjiye bağlı olarak sıcaklık artarsa difüzyon hızı artar. Por sayısı artarsa difüzyon hızı artar. Molekül büyüklüğü arttıkça difüzyon hızı azalır. Solunum gazlarının (Oksijen ve karbondioksit) hücre zarından geçişi difüzyon ile sağlanır.

Kolaylaştırılmış difüzyon: Basit difüzyondan farklı olarak kolaylaştırılmış difüzyonda zarda bulunan taşıyıcı madde kullanılır ve porlardan değil proteinler arası boşluktan geçer. Taşınacak maddeler enzimler yardımıyla taşıyıcı proteinlere bağlanır.

Osmoz: Su difüzyonunun özel adıdır. Suyun geçici-geçirgen hücre zarından difüzyonudur.

Diyaliz: suda çözülmüş maddelerin geçişidir. Böbrek yetmezliği hastalarının tedavisinde kullanılır.

Aktif taşıma

Bir maddenin az yoğun olduğu yerden çok yoğun olduğu yere geçmesidir. ATP harcanır. Enzim kullanılır. Taşıyıcı madde vardır. Sadece canlı hücrelerde olur. Aktif taşıma osmotik denge varken de gerçekleşebilir. Endositoz ve ekzositoz olayları tek yönlüdür, ATP harcanır ama aktif taşıma değildir.

Endoplazmik retikulum: Hücre zarından oluşmuştur. Tek zarlı olduğu için sadece ökaryotlarda bulunur. Granüllü endoplazmik retikulum; üzerinde granül (Protein) bulundururlar. Protein sentezinde görev alabilirler. Granülsüz endoplazmik retikulum; karbonhidrat metabolizmasında rol oynar.

Golgi cisimciği: Paketleme işi yapar. Endoplazmik retikulumdan gelen materyaller golgide değişikliğe uğratılır, depolanır ve gönderilir. Hücre zarı onarımında görev yapar. Yağ sentezi yapar. Kızım ve koful oluşumunu sağlar. Bitki hücrelerinin bölünmesi sırasında orta lamel oluşmasını sağlar. Apoenzim ile koenzim ya da kofaktörün birleşmesini yani holoenzim oluşmasını sağlar.

Lizozom: Salgı salgılama görevi yapar. Olgun alyuvar hücreleri ve yüksek yapılı bitki hücrelerinde lizozom bulunmaz. Lizozom zarının parçalanması sonucu hücrenin kendi kendini yok etmesine \"otoliz\" denir. Lizozom içinde bulunan sindirim enzimleri lizozom tarafından değil, ribozom tarafından üretilir.

Ribozom: Protein sentezini gerçekleştirir. Ribozom zarsızdır. Bu yüzden hem ökaryot hem prokaryotlarda bulunur. Mitokondri ve kloroplastın içinde, endoplazmik retikulumun üstünde bulunur. Ayrıca sitoplazmada serbest hâlde bulunabilir. Ribozom iki ayrı kısımdan oluşur ama protein sentezi sırasında birleşir. Ribozom aktivitesi artan bir hücrede; aminoasit miktarı azalır, hücre pH'ı artar, şu miktarı artar, ATP miktarı azalır, peptit bağı sayısı artar.

Koful: Hayvan hücrelerinde küçük ve çok, bitki hücrelerinde büyük ve az sayıda bulunur. Fagositoz ve pinositoz olayları sonucu besin kofulları oluşur. Hayvan hücrelerinde merkezi koful yoktur.
" } ] }